വയാകോം 18; ഒരു മീഡിയ ഭീമന് ആരംഭമാകുന്നു
- ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ മീഡിയ ലയനമാണ് സംഭവിക്കുന്നത്
- 8.5 ബില്യണ്‍ ഡോളറിന്റെ മീഡിയ ഭീമനായ ഡിസ്‌നി-റിലയന്‍സ് സംയുക്ത സംരംഭം ഉടലെടുക്കുകയാണ്
- സീ പോലുള്ള സാമ്പത്തികമായി ദുര്‍ബലരായ കമ്പനികള്‍ക്കുള്ള വലിയ ആശങ്ക ഉല്‍പ്പാദനച്ചെലവ് വര്‍ദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു എന്നതാണ്
2022 ജൂണില്‍ മുകേഷ് അംബാനിയുടെ പിന്തുണയുള്ള വയാകോം 18 ഡിസ്‌നി സ്റ്റാറിനെ പിന്തള്ളി ഇന്ത്യന്‍ പ്രീമിയര്‍ ലീഗ് സ്ട്രീം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഡിജിറ്റല്‍ അവകാശം നേടിയപ്പോള്‍, ഇന്ത്യയുടെ പ്രക്ഷേപണ മേഖല വലിയയൊരു മാറ്റത്തിന് തയ്യാറായി.
അതുവരെ, സോണി- സീ കൂട്ടുകെട്ടിനെ മറികടക്കാന്‍ ശ്രമിച്ച ഡിസ്‌നി സ്റ്റാര്‍ ഈ മേഖലയിലെ എതിരാളിയില്ലാത്ത നേതാവായിരുന്നു. വയാകോം 18ന്റെ 23,758 കോടി രൂപയുടെ ബിഡ്, വഴി അതിന്റെ സ്ട്രീമിംഗ് ആപ്പായ ജിയോ സിനിമ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കാഴ്ചക്കാരുടെ സ്വീകരണമുറികളിലേക്ക് എത്തി. സൗജന്യ ഡാറ്റ പ്ലാനുകള്‍ ഉപയോഗിച്ച് ടെലികോം വിപണിയെ പിടിച്ചടക്കിയതുപോലെ, ഐപിഎല്‍ മത്സരങ്ങള്‍ സൗജന്യമായി സ്ട്രീം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഡിസ്‌നി സ്റ്റാറിന്റെ സബ്‌സ്‌ക്രിപ്ഷന്‍ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള മോഡല്‍ അംബാനി തകര്‍ത്തു. അതേതുടര്‍ന്ന് 2023 സാമ്പത്തിക വര്‍ഷത്തിലെ സ്റ്റാര്‍ ഇന്ത്യയുടെ ഏകീകൃത അറ്റാദായം പ്രതിവര്‍ഷം 31 ശതമാനം കുറഞ്ഞ് 1,272 കോടി രൂപയായി.
അതേ സമയം തന്നെ അംബാനി മുന്‍ വാള്‍ട്ട് ഡിസ്‌നി, സ്റ്റാര്‍ ഇന്ത്യ മേധാവി ഉദയ് ശങ്കര്‍, ജെയിംസ് മര്‍ഡോക്കിന്റെ നിക്ഷേപ വാഹനമായ ലൂപ സിസ്റ്റംസ് എന്നിവരുമായി ചര്‍ച്ചകള്‍ ആരംഭിച്ചു. റൂപര്‍ട്ട് മര്‍ഡോക്കിന്റെ മകനുമായി അദ്ദേഹം ചര്‍ച്ചകള്‍ നടത്തിയിരുന്നു എന്ന വസ്തുത, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ടെലികോം ബിസിനസ്സ് നേടിയ അതേ ഉയരങ്ങളിലേക്ക് തന്റെ മീഡിയ ബിസിനസിനെ എത്തിക്കാനുള്ള വ്യക്തമായ ഉദ്ദേശ്യം അംബാനിയുടെ ഭാഗത്ത് നിന്ന് വ്യക്തമായിരുന്നു.
റിലയന്‍സ് അതിന്റെ ആഴത്തിലുള്ള സ്വാധീനം ഉപയോഗിച്ച് അതിന്റെ സിഗ്‌നേച്ചര്‍ ഫാഷനില്‍ മത്സരിച്ച രണ്ട് വര്‍ഷമാണ് പിന്നീട് കണ്ടത്. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ മീഡിയ ലയനമാണ് സംഭവിക്കുന്നത്. 8.5 ബില്യണ്‍ ഡോളറിന്റെ മീഡിയ ഭീമനായ ഡിസ്‌നി-റിലയന്‍സ് സംയുക്ത സംരംഭം ഉടലെടുക്കുകയാണ്.
ലയനം പൂര്‍ത്തിയായ സംയുക്ത സ്ഥാപനം ഇന്ത്യയുടെ സ്ട്രീമിംഗ് വിപണിയുടെ 50 ശതമാനവും നിയന്ത്രിക്കും. ഇത് ഇന്ത്യയിലെ 243.5 ദശലക്ഷം ഇന്റര്‍നെറ്റ് ഉപയോക്താക്കളിലെത്തും. പ്ലാറ്റ്ഫോമിന് 2027 വരെ ICC ക്രിക്കറ്റ് ബ്രോഡ്കാസ്റ്റും ഡിജിറ്റല്‍ അവകാശങ്ങളും, 2027 വരെ IPL-ന്റെ ഡിജിറ്റല്‍ അവകാശങ്ങളും 2027 വരെ BCCI ആഭ്യന്തര, അന്തര്‍ദേശീയ മത്സരങ്ങളുടെ മീഡിയ അവകാശങ്ങളും നേടാനായി.
'ജിയോ സിനിമാ ആപ്പ്, Viacom18-ന്റെ 40 ലീനിയര്‍ ടിവി ചാനലുകള്‍, ഡിസ്‌നിയുടെ 70 ലീനിയര്‍ ടിവി ചാനലുകള്‍ എന്നിവ ഇതിനെ ഇന്ത്യയുടെ മീഡിയ സ്പെയ്സിലെ ഏറ്റവും മികച്ച പ്ലെയറാക്കി മാറ്റുന്നുവെന്ന് ബ്രോക്കിംഗ് സ്ഥാപനമായ ജെഫ്രീസിലെ അനലിസ്റ്റുകള്‍ പറഞ്ഞു.
ലീനിയര്‍ ടിവിയില്‍ 40 ശതമാനം വ്യൂവര്‍ഷിപ്പ് ഷെയറും ഡിജിറ്റലില്‍ 50 ശതമാനത്തിലധികം വിഹിതവും ഉള്ളതിനാല്‍ തത്ഫലമായുണ്ടാകുന്ന പ്ലാറ്റ്‌ഫോം ഈ മേഖലയിലെ ഒരു പ്രധാന പ്ലേയറാകും.
ഇന്ത്യയിലുടനീളമുള്ള 750 ദശലക്ഷം കാഴ്ചക്കാരില്‍ പ്ലാറ്റ്‌ഫോം എത്തുമെന്ന് റിലയന്‍സ് ഇന്‍ഡസ്ട്രീസ് ലിമിറ്റഡ് അതിന്റെ പ്രഖ്യാപനത്തില്‍ പറഞ്ഞു. എല്ലാ ക്രിക്കറ്റ് ഇവന്റുകളിലുടനീളം പരസ്യ ഇന്‍വെന്ററി ഏകീകരിക്കാനും കുറഞ്ഞ മത്സരത്തില്‍ മികച്ച വരുമാനം നേടാനും ഇത് സംയുക്ത സ്ഥാപനത്തെ അനുവദിക്കും. ഫൈബര്‍ ടു ദി ഹോം + ഫിക്‌സഡ് വയര്‍ലെസ് ആക്സസ് ബ്രോഡ്ബാന്‍ഡ് പ്ലാറ്റ്ഫോമില്‍ ഇഷ്ടാനുസൃതമാക്കിയ പരസ്യങ്ങളിലൂടെ മികച്ച ധനസമ്പാദനം നടത്താനും കമ്പനി ശ്രമിക്കുന്നു. അതില്‍ ഇന്റര്‍നെറ്റ് ആക്സസിന് മാത്രം എതിരാളികള്‍ ഈടാക്കുന്ന 100 രൂപ പ്രീമിയത്തില്‍ ഉള്ളടക്കവും ഇന്റര്‍നെറ്റ് ആക്സസ്സും ഉള്‍പ്പെടുന്നു.
അടുത്ത 12 മാസത്തിനുള്ളില്‍ പൂര്‍ത്തിയാകാന്‍ പോകുന്ന ലയനം, സീ (16-17 ശതമാനം വ്യൂവര്‍ഷിപ്പ് ഷെയര്‍), സോണി (8-10 ശതമാനം) എന്നീ 3, 4 സ്ഥാനങ്ങളിലുള്ള പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകള്‍ക്ക് പ്രവര്‍ത്തന അന്തരീക്ഷം കൂടുതല്‍ ബുദ്ധിമുട്ടാക്കി.
ഡിസ്‌നി-റിലയന്‍സ് ഇഫക്റ്റിനെ പ്രതിരോധിക്കാന്‍, സീയും സോണിയും അവരുടെ ബിസിനസുകള്‍ ലയിപ്പിക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. ഈ രണ്ട് സ്ഥാപനങ്ങളും അവരുടെ സ്വന്തം അവകാശങ്ങളില്‍ സ്ഥാപിതമായ പ്‌ളാറ്റ്‌ഫോമുകളാണ്. എന്നാല്‍ ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള ഒരു പങ്കാളി ആവശ്യമാണ്. ഇന്ത്യയിലെ ദീര്‍ഘകാല വളര്‍ച്ചയ്ക്ക് പ്രതിജ്ഞാബദ്ധരായ സോണിക്ക് ചെറിയ സ്ട്രീമിംഗ് സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്കിടയിലോ അല്ലെങ്കില്‍ പ്രാദേശിക ലീനിയര്‍ ചാനലുകള്‍ക്കിടയിലോ ഒരു തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിയെ കണ്ടെത്തേണ്ടതുണ്ട്. ദൈനംദിന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും ഉള്ളടക്ക നിര്‍മ്മാണവും നടത്താന്‍ സീയ്ക്ക് ഒരു സാമ്പത്തിക പങ്കാളിയെ ആവശ്യമായി വരുമെന്ന് എലാറ ക്യാപിറ്റലിലെ സീനിയര്‍ വൈസ് പ്രസിഡന്റ് റിസര്‍ച്ച് അനലിസ്റ്റ് കരണ്‍ തൗരാനി പറഞ്ഞു.
സീ പോലുള്ള സാമ്പത്തികമായി ദുര്‍ബലരായ കമ്പനികള്‍ക്കുള്ള വലിയ ആശങ്ക ഉല്‍പ്പാദനച്ചെലവ് വര്‍ദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു എന്നതാണ്. ഒരു കാലത്ത് യഥാര്‍ത്ഥ ഉള്ളടക്കത്തിന്റെ ശക്തികേന്ദ്രമായിരുന്ന സീയില്‍, അടുത്ത സാമ്പത്തിക വര്‍ഷത്തിലെ ടൈറ്റിലുകളെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രതീക്ഷകള്‍ മാനേജ്‌മെന്റ് കുറയ്ക്കുകയാണ്. താന്‍ ഒരു മിതവ്യയ സമീപനമാണ് സ്വീകരിക്കുന്നതെന്ന്, സീയുടെ മാനേജിംഗ് ഡയറക്ടര്‍ പുനിത് ഗോയങ്ക അടുത്തിടെ പറഞ്ഞിരുന്നു. ചെലവുകള്‍ വെട്ടിക്കുറയ്ക്കല്‍, തൊഴിലാളികളെ കുറയ്ക്കല്‍, പുതിയ ഉള്ളടക്ക പ്രോപ്പര്‍ട്ടികളുടെ എണ്ണം കുറയ്ക്കല്‍, സ്പോര്ട്സ് പോര്‍ട്ട്‌ഫോളിയോയുടെ പൂര്‍ണ്ണമായ പുനര്‍മൂല്യനിര്‍ണയം എന്നിവ ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു.
പുതിയ എതിരാളികള്‍
നെറ്റ്ഫ്‌ലിക്‌സും ആമസോണും പോലെയുള്ള ആഗോള സ്ട്രീമിംഗ് സ്ഥാപനങ്ങള്‍ ആഴത്തിലുള്ള വേരുകളുണ്ടെന്ന് അഭിമാനിക്കുന്നവയാണ്. ഇത് സ്റ്റാര്‍-ഡിസ്‌നി സംയുക്തത്തിന് വലിയ ഭീഷണിയാകാം. ബിസിനസ് ലൈനിന് അടുത്തിടെ നല്‍കിയ അഭിമുഖത്തില്‍, നെറ്റ്ഫ്‌ലിക്‌സ് കണ്ടന്റ് ഹെഡ് മോണിക്ക ഷെര്‍ഗില്‍ പറഞ്ഞത്, സ്ട്രീമിംഗ് കമ്പനി ഇന്ത്യന്‍ വിപണിയില്‍ അതിന്റെ പാഠങ്ങള്‍ പഠിച്ചുവെന്നും കൂടുതല്‍ പ്രേക്ഷകരിലേക്ക് എത്താന്‍ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഗുണനിലവാരമുള്ള ഉള്ളടക്കവുമായി തങ്ങള്‍ തയ്യാറാണെന്നുമാണ്. കാഴ്ചാ സമയങ്ങളില്‍ 30 ശതമാനം വളര്‍ച്ചാ നിരക്കും, വര്‍ഷം തോറും 25 ശതമാനം വരുമാന വളര്‍ച്ചയും, ആഗോളതലത്തില്‍ ഏതൊരു രാജ്യത്തിനും ഏറ്റവും ഉയര്‍ന്ന പ്രതിഫലം നല്‍കുന്ന നെറ്റ്ഫ്‌ലിക്സിന്റെ ഏറ്റവും വേഗത്തില്‍ വളരുന്ന വിപണിയായി ഇന്ത്യ ഉയര്‍ന്നു.
റിലയന്‍സ്-ഡിസ്നിക്ക് തുടര്‍ന്നും മത്സരം ഒഴിവാക്കാനാകില്ലെന്ന് വിശകലന വിദഗ്ധര്‍ കണക്കുകൂട്ടുന്നു.