മഞ്ഞുരുകുന്നുവോ? കരാറുകളുടെ പരമ്പരയുമായി ഇന്ത്യയും ചൈനയും

ഉഭയകക്ഷി ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്താന്‍ ലക്ഷ്യമിട്ട് ഇന്ത്യയും ചൈനയും കരാറുകളുടെ ഒരു പരമ്പര പ്രഖ്യാപിച്ചു.ഇരു രാജ്യങ്ങളും അതിര്‍ത്തിയിലെ തര്‍ക്കപ്രദേശത്തുനിന്നും പിന്മാറ്റം പൂര്‍ത്തീകരിച്ചതിന് പിന്നാലെയാണിത്.

ഈവര്‍ഷം കൈലാസ് മാനസരോവര്‍ യാത്ര പുനരാരംഭിക്കുക, ന്യൂഡല്‍ഹിക്കും ബെയ്ജിംഗിനുമിടയില്‍ നേരിട്ടുള്ള വിമാന സര്‍വീസുകള്‍ പുനഃസ്ഥാപിക്കല്‍, പത്രപ്രവര്‍ത്തകര്‍ക്കും തിങ്ക് ടാങ്കുകള്‍ക്കുമുള്ള വിസ നടപടിക്രമങ്ങള്‍ കാര്യക്ഷമമാക്കല്‍ എന്നിവയാണ് പ്രധാന സംഭവവികാസങ്ങള്‍. അതിര്‍ത്തി കടന്നുള്ള നദികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങള്‍ പങ്കുവയ്ക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് ഇരു രാജ്യങ്ങളും ചര്‍ച്ചകള്‍ ആരംഭിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഇന്ത്യയുടെ വിദേശകാര്യ സെക്രട്ടറി വിക്രം മിസ്രിയും ചൈനയുടെ ഉപ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി സണ്‍ വെയ്ഡോംഗ്, വിദേശകാര്യ മന്ത്രി വാങ് യി, കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി ഓഫ് ചൈനയുടെ ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ ഡിപ്പാര്‍ട്ട്മെന്റ് മന്ത്രി ലിയു ജിയാന്‍ചാവോ എന്നിവരുള്‍പ്പെടെയുള്ള മുതിര്‍ന്ന ചൈനീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരും തമ്മില്‍ നടത്തിയ ചര്‍ച്ചയെ തുടര്‍ന്നാണ് ഈ ധാരണയിലെത്തിയത്.

പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയും ചൈനീസ് പ്രസിഡന്റ് ഷി ജിന്‍പിംഗും നടത്തിയ ചര്‍ച്ചകളുടെ ഭാഗമാണ് പുതിയ നടപടികള്‍. ഇത് കൂടുതല്‍ ക്രിയാത്മകമായ സംഭാഷണത്തിന് കളമൊരുക്കി. ഇന്ത്യന്‍ വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ (എംഇഎ) ഔദ്യോഗിക പ്രസ്താവന പ്രകാരം ഇരുവിഭാഗവും തങ്ങളുടെ ഉഭയകക്ഷി ബന്ധം അവലോകനം ചെയ്യുകയും വിശ്വാസം സ്ഥിരപ്പെടുത്തുന്നതിനും സമ്മതിച്ചു.

വിദേശമന്ത്രാലയത്തിന്റെ പ്രസ്താവനയില്‍ അതിര്‍ത്തി സാഹചര്യം നേരിട്ട് വ്യക്തമാക്കിയിട്ടില്ല. എങ്കിലും ഓരോ പക്ഷത്തിന്റെയും ആശങ്കാകുലമായ മേഖലകളെ നേരിടാന്‍ സംഭാഷണങ്ങള്‍ തുടരേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത അത് അംഗീകരിച്ചു. പ്രത്യേക സമയക്രമം നല്‍കിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, ട്രൂപ്പ് ഡി-എസ്‌കലേഷന്‍ പോലുള്ള പ്രശ്നങ്ങള്‍ പരിഹരിക്കാന്‍ ലക്ഷ്യമിട്ട് ഈ ഡയലോഗുകള്‍ ഘട്ടം ഘട്ടമായി വികസിക്കുമെന്നും മന്ത്രാലയം അറിയിച്ചു.

കരാറുകളില്‍, കൈലാസ് മാനസരോവര്‍ യാത്രയുടെ പുനരാരംഭം വേറിട്ടുനില്‍ക്കുന്നു. ഇന്ത്യന്‍ ഭക്തരെ ടിബറ്റിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്ന ഈ വിശുദ്ധ തീര്‍ത്ഥാടനം അതിര്‍ത്തിയിലെ സംഘര്‍ഷത്തെത്തുടര്‍ന്ന് നിര്‍ത്തിവെച്ചിരുന്നു.2025 വേനല്‍ക്കാലത്ത് യാത്ര പുനരാരംഭിക്കാന്‍ ഇരു രാജ്യങ്ങളും സമ്മതിച്ചു, നിലവിലുള്ള കരാറുകള്‍ക്ക് കീഴില്‍ കൂടുതല്‍ വിശദാംശങ്ങള്‍ തയ്യാറാക്കും.

കൂടാതെ, ഹൈഡ്രോളജിക്കല്‍ ഡാറ്റ പങ്കിടല്‍ പുനരാരംഭിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും അതിര്‍ത്തി കടന്നുള്ള നദികളിലെ സഹകരണത്തെക്കുറിച്ചും ചര്‍ച്ച ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്ലാറ്റ്‌ഫോമായ ഇന്ത്യ-ചൈന വിദഗ്ധ തല മെക്കാനിസത്തിന്റെ ഒരു യോഗം വിളിക്കാന്‍ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തീരുമാനിച്ചു, ഈ സഹകരണം ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും ജലം പങ്കിടല്‍ ആശങ്കകള്‍ പരിഹരിക്കുന്നതിനുമുള്ള നിര്‍ണായക ചുവടുവെപ്പായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

ന്യൂഡല്‍ഹിക്കും ബെയ്ജിംഗിനുമിടയില്‍ നേരിട്ടുള്ള വിമാന സര്‍വീസുകള്‍ പുനഃസ്ഥാപിക്കാനും തീരുമാനമായി. ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും സാങ്കേതിക അധികാരികള്‍ കൂടിക്കാഴ്ച്ച നടത്തി വിമാനങ്ങള്‍ പുനരാരംഭിക്കുന്നതിനുള്ള ചട്ടക്കൂടിന് അന്തിമരൂപം നല്‍കി.

ഇന്ത്യയും ചൈനയും 2025-ല്‍ തങ്ങളുടെ നയതന്ത്ര ബന്ധത്തിന്റെ 75-ാം വാര്‍ഷികം ആഘോഷിക്കാന്‍ തയ്യാറെടുക്കുകയാണ്.