രജിസ്‌ട്രേഷന്‍ ഇല്ലാതെ നിക്ഷേപ ഉപദേശം; യൂട്യൂബര്‍ക്കെതിരെ സെബി നടപടി

രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യാത്ത നിക്ഷേപ ഉപദേശക ബിസിനസ് നടത്തിയതിന് യൂട്യൂബര്‍ രവീന്ദ്ര ബാലു ഭാരതിക്കും അദ്ദേഹത്തിന്റെ കമ്പനിയായ രവീന്ദ്ര ഭാരതി എജ്യുക്കേഷന്‍ ഇന്‍സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിനുമെതിരെ സെബിയുടെ നടപടി. സെബി അവരെ 2025 ഏപ്രില്‍ 4 വരെ സെക്യൂരിറ്റീസ് മാര്‍ക്കറ്റില്‍ പങ്കെടുക്കുന്നതില്‍ നിന്ന് വിലക്കുകയും നിയമവിരുദ്ധ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളിലൂടെ സമ്പാദിച്ച തുകയായ 9.5 കോടി തിരികെ നല്‍കാനും ഉത്തരവിട്ടു.

തിരിച്ചടവ് നിര്‍ദ്ദേശത്തിന് പുറമെ, 2025 ഏപ്രില്‍ വരെ ഭാരതിക്കും അദ്ദേഹത്തിന്റെ കമ്പനിക്കും അവരുടെ കൂട്ടാളികള്‍ക്കും ഏതെങ്കിലും സെക്യൂരിറ്റീസ് മാര്‍ക്കറ്റ് പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ പങ്കെടുക്കുന്നതില്‍ നിന്ന് സെബി വിലക്ക് ഏര്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ശരിയായ സെബി രജിസ്‌ട്രേഷന്‍ നേടാതെ നിക്ഷേപ ഉപദേശക സേവനങ്ങള്‍ നല്‍കുന്നതില്‍ നിന്നും അവരെ വിലക്കിയിട്ടുണ്ട്. കൂടാതെ, ഭാരതിയുടെയും കൂട്ടാളികളുടെയും മോശം പെരുമാറ്റത്തിന് സെബി 10 ലക്ഷം രൂപ പിഴയും ചുമത്തി.

രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യാത്ത നിക്ഷേപ ഉപദേശങ്ങളും വ്യാപാര ശുപാര്‍ശകളും നിര്‍വ്വഹണ സേവനങ്ങളും നല്‍കി ഭാരതിയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ കമ്പനിയും തുടക്കക്കാരായ നിക്ഷേപകരെ ലക്ഷ്യമിട്ടതായി സെബിയുടെ അന്വേഷണത്തില്‍ കണ്ടെത്തി. രണ്ട് യൂട്യൂബ് ചാനലുകളിലായി 1.9 ദശലക്ഷം സബ്സ്‌ക്രൈബര്‍മാരുമായി, ഭാരതി തന്റെ പ്ലാറ്റ്ഫോം ഉപയോഗിച്ച് തന്റെ പ്രേക്ഷകരെ ഉയര്‍ന്ന അപകടസാധ്യതയുള്ള നിക്ഷേപം നടത്തുന്നതിന് സ്വാധീനിച്ചു.

കമ്പനി 'ഉയര്‍ന്ന വരുമാനം' വാഗ്ദാനം ചെയ്‌തെങ്കിലും നിര്‍ബന്ധിത സെബി രജിസ്‌ട്രേഷന്‍ ഇല്ലാതെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍ ഒപ്പമുള്ള അപകടസാധ്യതകള്‍ വെളിപ്പെടുത്തുന്നതില്‍ പരാജയപ്പെട്ടു. ഒരേ വ്യക്തികള്‍ക്ക് ഒന്നിലധികം നിക്ഷേപ പദ്ധതികള്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുക, അതുവഴി സ്വതന്ത്ര സാമ്പത്തിക തീരുമാനങ്ങള്‍ എടുക്കാനുള്ള അവരുടെ കഴിവ് തടയുക തുടങ്ങിയ കൃത്രിമ തന്ത്രങ്ങളും അവര്‍ ഉപയോഗിച്ചു.

ഭാരതിയുടെ കമ്പനി സെക്യൂരിറ്റീസ് ചട്ടങ്ങള്‍ ലംഘിച്ചുവെന്നും ക്ലയന്റുകളുടെ മികച്ച താല്‍പ്പര്യങ്ങള്‍ക്കനുസൃതമായി പ്രവര്‍ത്തിക്കാനുള്ള വിശ്വസ്ത ബാധ്യതയെ അവഗണിച്ചുവെന്നും സെബിയുടെ ഉത്തരവ് എടുത്തുപറഞ്ഞു.