കിരണ്‍ മസുംദാര്‍ ഷാ

കിരണ്‍ മസുംദാര്‍ ഷാ ഇന്ത്യയിലെ വനിതാ സംരഭകരില്‍ പ്രധാനിയാണ്. 1953 മാര്‍ച്ച് 23 ന് ബംഗളൂരില്‍ ജനിച്ചു. മാതാപിതാക്കള്‍ രസേന്ദ്ര മസുംദാര്‍, യാമിനി മസുംദാര്‍, ഭര്‍ത്താവ് ജോണ്‍ ഷാ. ബയോകോണ്‍ ലിമിറ്റഡിന്റെയും ബയോകോണ്‍ ബയോളജിക്‌സ് ലിമിറ്റഡിന്റെയും എക്‌സിക്യൂട്ടീവ് ചെയര്‍പേഴ്‌സണും സ്ഥാപകയുമാണ് കിരണ്‍ മസുംദാര്‍ ഷാ.

ബാംഗ്ലൂരിലെ ബിഷപ്പ് കോട്ടണ്‍ ഗേള്‍സ് ഹൈസ്‌കൂളില്‍ വിദ്യാഭ്യാസവും 1968-ല്‍ ബിരുദവും നേടി. ബാംഗ്ലൂര്‍ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയുടെ അഫിലിയേറ്റ് ആയി പ്രീ-യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി കോഴ്‌സുകള്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്ന വനിതാ കോളേജായ ബാംഗ്ലൂരിലെ മൗണ്ട് കാര്‍മല്‍ കോളേജിലാണ് മസുംദാര്‍ പഠിച്ചത്. ബാംഗ്ലൂര്‍ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയില്‍ നിന്ന് 1973-ല്‍ സുവോളജിയില്‍ ബിരുദം നേടി. മസുംദാര്‍ മെഡിക്കല്‍ സ്‌കൂളില്‍ പോകുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും സ്‌കോളര്‍ഷിപ്പ് നേടാനായില്ല.

പിതാവ് രസേന്ദ്ര മസുംദാര്‍ യുണൈറ്റഡ് ബ്രൂവറീസിലെ പ്രധാന ബ്രൂമാസ്റ്ററായിരുന്നു. ഫെര്‍മെന്റേഷന്‍ സയന്‍സ് പഠിക്കണമെന്നും സ്ത്രീകള്‍ ബ്രൂമാസ്റ്ററാകാന്‍ പരിശീലിപ്പിക്കണമെന്നും അദ്ദേഹം നിര്‍ദ്ദേശിച്ചു. ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ മെല്‍ബണ്‍ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയിലെ ബല്ലാരത്ത് കോളേജില്‍ മാള്‍ട്ടിംഗും ബ്രൂവിംഗും പഠിക്കാന്‍ മജുംദാര്‍ പോയി. 1974-ല്‍ ബ്രൂവിംഗ് കോഴ്‌സില്‍ ചേരുകയും ക്ലാസില്‍ ഒന്നാമതെത്തുകയും ചെയ്തു. 1975-ല്‍ മാസ്റ്റര്‍ ബ്രൂവറായി ബിരുദം നേടി.

മെല്‍ബണിലെ കാള്‍ട്ടണിലും യുണൈറ്റഡ് ബ്രൂവറീസിലും ട്രെയിനി ബ്രൂവറായും ഓസ്‌ട്രേലിയയിലെ ബാരറ്റ് ബ്രദേഴ്‌സ്, ബര്‍സ്റ്റണ്‍ എന്നിവിടങ്ങളില്‍ ട്രെയിനി മാള്‍ട്ട്സ്റ്ററായും ജോലി ചെയ്തു. 1975-നും 1977-നും ഇടയില്‍ കല്‍ക്കട്ടയിലെ ജൂപ്പിറ്റര്‍ ബ്രൂവറീസ് ലിമിറ്റഡില്‍ ടെക്‌നിക്കല്‍ കണ്‍സള്‍ട്ടന്റായും ബറോഡയിലെ സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡ് മാള്‍ട്ടിംഗ്സ് കോര്‍പ്പറേഷനില്‍ ടെക്‌നിക്കല്‍ മാനേജരായും കുറച്ചുകാലം ജോലി ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

മസുംദാര്‍ അയര്‍ലണ്ടിലെ കോര്‍ക്കിലെ ബയോകോണ്‍ ബയോകെമിക്കല്‍സ് ലിമിറ്റഡിന്റെ സ്ഥാപകയായ ലെസ്ലി ഓച്ചിന്‍ക്ലോസിനെ കണ്ടുമുട്ടി. ബ്രൂവിംഗ്, ഫുഡ്-പാക്കിംഗ്, ടെക്സ്റ്റൈല്‍ വ്യവസായങ്ങള്‍ എന്നിവയില്‍ ഉപയോഗിക്കാന്‍ ഓച്ചിന്‍ക്ലോസിന്റെ കമ്പനി എന്‍സൈമുകള്‍ നിര്‍മ്മിച്ചു. ഓച്ചിന്‍ക്ലോസ് അദ്ദേഹത്തിന് പപ്പെയ്ന്‍ വിതരണം ചെയ്യുന്നതിനായി ഒരു ഇന്ത്യന്‍ ഉപസ്ഥാപനം സ്ഥാപിക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നതിന് ഇന്ത്യയില്‍ ഒരു പങ്കാളിയെ തേടുകയായിരുന്നു. ബ്രൂമാസ്റ്റര്‍ സ്ഥാനം നല്‍കുമെന്ന വ്യവസ്ഥയില്‍ മസുംദാര്‍ ജോലി ഏറ്റെടുക്കാന്‍ സമ്മതിച്ചു.

അവിടെ മാനേജരായി കുറച്ചുകാലത്തിനുശേഷം, ബിസിനസിനെക്കുറിച്ച് കൂടുതലറിയാന്‍ കിരണ്‍ മസുംദാര്‍ ഷാ ഇന്ത്യയിലേക്ക് മടങ്ങി. 1978-ല്‍ ബംഗളൂരുവിലെ വാടകവീടിന്റെ ഗാരേജില്‍ 2,000 രൂപ മൂലധനത്തില്‍ അവര്‍ ബയോകോണ്‍ ഇന്ത്യ ആരംഭിച്ചു. ഇതൊരു സംയുക്ത സംരംഭമായിരുന്നെങ്കിലും, ഇന്ത്യന്‍ നിയമങ്ങള്‍ കമ്പനിയുടെ 30% മാത്രമായി വിദേശ ഉടമസ്ഥാവകാശം പരിമിതപ്പെടുത്തി. അതായത് കമ്പനിയുടെ 70% കിരണ്‍ മസുംദാര്‍ ഷായുടേതായിരുന്നു.

2004-ല്‍, ബയോകോണില്‍ മസുംദാര്‍ ഷാ ഒരു കോര്‍പ്പറേറ്റ് സോഷ്യല്‍ റെസ്‌പോണ്‍സിബിലിറ്റി വിംഗ് ആരംഭിച്ചു. ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങള്‍ എന്നിവയില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സൗകര്യങ്ങള്‍ കുറവായ കര്‍ണാടകയിലേയും മറ്റും ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളില്‍ ഇത് കൂടുതല്‍ ശ്രദ്ധ നല്‍കി.

ഇന്ത്യയിലെ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളില്‍ രണ്ടായിരം ആളുകള്‍ക്ക് ഒരു ഡോക്ടര്‍ മാത്രമേയുള്ളൂവെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. 70 ദശലക്ഷം ആളുകള്‍ക്ക് ഡോക്ടറുടെ സേവനം വാങ്ങാനുള്ള ശേഷിയില്ല .ഇന്ത്യയിലെ സാമ്പത്തികമായി ദുര്‍ബലരായ വിഭാഗങ്ങള്‍ക്ക് പ്രയോജനം ചെയ്യുന്നതിനായി ബയോകോണ്‍ ഫൗണ്ടേഷന്‍ നിരവധി ആരോഗ്യ-വിദ്യാഭ്യാസ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ ഏര്‍പ്പെട്ടു. ആരോഗ്യം ,വിദ്യാഭ്യാസം മേഖലകളില്‍ മസുംദാര്‍ ധാരാളം സംഭാവനകള്‍ നല്‍കി. കൂടാതെ ഇന്ത്യയിലെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യം വിളിച്ചോതുന്ന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും ചെയ്തു. ശാസ്ത്രത്തിന്റെയും രസതന്ത്രത്തിന്റെയും പുരോഗതിക്കുള്ള മികച്ച സംഭാവനകള്‍ക്ക് 2014-ല്‍ ഒത്മര്‍ ഗോള്‍ഡ് മെഡല്‍ ലഭിച്ചു.

ഫിനാന്‍ഷ്യല്‍ ടൈംസിന്റെ ബിസിനസ്സ് ലിസ്റ്റിലെ മികച്ച 50 സ്ത്രീകളില്‍ മസുംദാര്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. 2019-ല്‍, ഫോര്‍ബ്സ് ലോകത്തെ ഏറ്റവും ശക്തയായ 68-ാമത്തെ വനിതയായി പട്ടികപ്പെടുത്തി. പത്മഭൂഷണ്‍ ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള പുരസ്‌കാരങ്ങളും മറ്റ് അന്താരാഷ്ട്ര പുരസ്‌കാരങ്ങളും മസുംദാറിന് ലഭിച്ചു.