സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ

സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ (എസ്ബിഐ) മുംബൈ ആസ്ഥാനമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു ഇന്ത്യൻ ബഹുരാഷ്ട്ര പൊതുമേഖലാ ബാങ്കും ധനകാര്യ സേവന സ്ഥാപനവുമാണ്.

ആസ്തി പ്രകാരം 23% വിപണി വിഹിതവും, വായ്പ, നിക്ഷേപ വിപണിയുടെ 25% വിഹിതവും ഉള്ള ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ പൊതുമേഖലാ ബാങ്കാണിത്. നിഫ്റ്റി 50ൽ എസ്ബിഐക്ക് 2.73 ശതമാനം വെയിറ്റേജ് ഉണ്ട്.

സംക്ഷിപ്ത ചരിത്രം

1806-ൽ ഇംപീരിയൽ ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ വഴി സ്ഥാപിതമായ ബാങ്ക് ഓഫ് കൽക്കട്ടയിൽ നിന്നാണ് ബാങ്കിൻറെ ഉത്ഭവം. ഇത് ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഏറ്റവും പഴയ വാണിജ്യ ബാങ്കാണ്.

1959-ൽ സർക്കാർ സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ (സബ്‌സിഡിയറി ബാങ്കുകൾ) നിയമം പാസാക്കി. ഇത് നാട്ടുരാജ്യങ്ങളുടെ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള എട്ട് ബാങ്കുകളെ എസ്ബിഐയുടെ അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങളാക്കി മാറ്റി.

അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങൾ

പ്രവാസി ഇന്ത്യക്കാരെ (എൻആർഐ) ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ, ഇന്ത്യയിലും വിദേശത്തുമുള്ള ശാഖാശൃംഖലയിലൂടെ എസ്ബിഐ ബാങ്കിംഗ് ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ വിവിധ ശ്രേണി നൽകുന്നു. ഇന്ത്യയിലുടനീളമുള്ള പ്രധാന നഗരങ്ങളിൽ എസ്ബിഐക്ക് 16 റീജിയണൽ ഹബ്ബുകളും 57 സോണൽ ഓഫീസുകളുമുണ്ട്.

അന്താരാഷ്ട്ര സാന്നിധ്യം

36 രാജ്യങ്ങളിലായി വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന 191 വിദേശ ഓഫീസുകളുള്ള ബാങ്കിന് ഇന്ത്യൻ ബാങ്കുകൾക്കിടയിൽ വിദേശ വിപണിയിൽ ഏറ്റവും വലിയ സാന്നിധ്യമുണ്ട്.

• എസ്ബിഐ ഓസ്ട്രേലിയ

• എസ്ബിഐ ബംഗ്ലാദേശ്

• എസ്ബിഐ ബഹ്റൈൻ

• എസ്ബിഐ ബോട്സ്വാന

• എസ്ബിഐ കാനഡ ബാങ്ക്

• എസ്ബിഐ ചൈന

• എസ്ബിഐ (മൗറീഷ്യസ്) ലിമിറ്റഡ്.

• നേപ്പാൾ എസ്ബിഐ ബാങ്ക് ലിമിറ്റഡ് എന്നിവ ബാങ്കിൻറെ അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങളാണ്.

മുൻ അസോസിയേറ്റ് ബാങ്കുകൾ

1960-ൽ എസ്ബിഐ ഏഴ് ബാങ്കുകളുടെ നിയന്ത്രണം ഏറ്റെടുത്തു. മുൻ ഇന്ത്യൻ നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിലെ ഏഴ് പ്രാദേശിക ബാങ്കുകളായിരുന്നു അവ. 'സ്‌റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ്' എന്ന പ്രിഫിക്‌സ് ഉപയോഗിച്ച് അവ പുനർനാമകരണം ചെയ്തു. സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ബിക്കാനീർ ആൻഡ് ജയ്പൂർ (എസ്ബിബിജെ), സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഹൈദരാബാദ് (എസ്ബിഎച്ച്), സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇൻഡോർ (എസ്ബിഎൻ), സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് മൈസൂർ (എസ്ബിഎം), സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് പട്യാല (എസ്ബിപി), സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് സൗരാഷ്ട്ര (എസ്ബിഎസ്), സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ട്രാവൻകൂർ (എസ്ബിടി) എന്നിവയായിരുന്നു ഈ ഏഴ് ബാങ്കുകൾ.

2017 ഫെബ്രുവരി 15ന് അഞ്ച് അസോസിയേറ്റ് ബാങ്കുകളെ എസ്ബിഐയിൽ ലയിപ്പിക്കുന്നതിന് കേന്ദ്രമന്ത്രിസഭ അംഗീകാരം നൽകി.

നോൺ-ബാങ്കിംഗ് സബ്സിഡിയറികൾ

അഞ്ച് അസോസിയേറ്റ് ബാങ്കുകളെ (2017 ഏപ്രിൽ 1 മുതൽ എസ്ബിഐയിൽ ലയിപ്പിച്ചത്) കൂടാതെ, എസ്ബിഐയുടെ നോൺ-ബാങ്കിംഗ് സബ്സിഡിയറികളിൽ ഇവയും ഉൾപ്പെടുന്നു:

• എസ്ബിഐ ക്യാപിറ്റൽ മാർക്കറ്റ്സ് ലിമിറ്റഡ്

• എസ്ബിഐ കാർഡ് & പേയ്മെന്റ് സർവീസസ് പ്രൈവറ്റ്. ലിമിറ്റഡ് (SBICPSL)

• എസ്ബിഐ ലൈഫ് ഇൻഷുറൻസ് കമ്പനി ലിമിറ്റഡ്

• എസ്ബിഐ മ്യൂച്വൽ ഫണ്ട്

യെസ് ബാങ്ക് നിക്ഷേപം

2020 മാർച്ചിൽ ആർബിഐ നിർദ്ദേശിച്ച റെസ്ക്യൂ ഡീലിന്റെ ഭാഗമായി യെസ് ബാങ്കിന്റെ 48.2% ഓഹരികൾ സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ ഏറ്റെടുത്തു.

എസ്ബിഐയുടെ ഷെയർഹോൾഡിംഗ് പാറ്റേൺ

സ്റ്റേറ്റ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ ഷെയർഹോൾഡിംഗ് പാറ്റേൺ പേജ് പ്രൊമോട്ടറുടെ ഹോൾഡിംഗ്, എഫ്‌ഐഐയുടെ ഹോൾഡിംഗ്, ഡിഐഐയുടെ ഹോൾഡിംഗ്, പൊതുജനങ്ങളുടെ ഷെയർ ഹോൾഡിംഗ് എന്നിവ താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്നു.

2023 ഒന്നാം പാദ ഫലങ്ങൾ

വരുമാനത്തിലുണ്ടായ ഇടിവ് മൂലം രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും വലിയ വായ്പാ ദാതാവായ എസ്ബിഐ ജൂണ്‍ പാദത്തിലെ അറ്റാദായം 7 ശതമാനം ഇടിഞ്ഞ് 6,068 കോടി രൂപയായി. മുന്‍ വര്‍ഷം ജൂണ്‍ പാദത്തില്‍ ബാങ്ക് 6,504 കോടി രൂപയുടെ അറ്റാദായം നേടിയിരുന്നു. ജൂണ്‍ പാദത്തില്‍ മൊത്ത വരുമാനം 74,998.57 കോടി രൂപയായി കുറഞ്ഞു. മുന്‍ വര്‍ഷം ഇതേ കാലയളവില്‍ ഇത് 77,347.17 കോടി രൂപയായിരുന്നു.

ബാങ്കിന്റെ മൊത്ത നിഷ്‌ക്രിയ ആസ്തി (എന്‍പിഎ) അനുപാതം മുന്‍ വര്‍ഷം ജൂണിലെ 5.32 ശതമാനത്തില്‍ നിന്ന് അവലോകന പാദത്തില്‍ 3.91 ശതമാനമായി മെച്ചപ്പെട്ടു. അതുപോലെ, അറ്റ നിഷ്‌ക്രിയ ആസ്തികൾ മുന്‍ വര്‍ഷം രേഖപ്പെടുത്തിയ 1.7 ശതമാനത്തില്‍ നിന്ന് അവലോകന പാദത്തില്‍ 1.02 ശതമാനമായി കുറഞ്ഞു.

ബ്രോക്കറേജ് ഔട്ട്ലുക്ക്

23-FY24E-നേക്കാൾ ~1%/+15% ROAA/ROAE-നൊപ്പം ശക്തമായ റിട്ടേൺ അനുപാതത്തിന് ക്രെഡിറ്റ് ചെലവുകൾ സാധാരണ നിലയിലാക്കുകയും വളർച്ചാ വീക്ഷണം മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുമെന്ന് ആക്സിസ് സെക്യൂരിറ്റീസ് വിശ്വസിക്കുന്നു.

മാത്രമല്ല, കമ്പനിയുടെ അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങൾ ഈ പാദത്തിൽ പ്രോത്സാഹജനകമായ പ്രകടനമാണ് കാഴ്ചവെച്ചത്. 720 രൂപ/ഷെയർ (1.3x FY24E-ലും അനുബന്ധ സ്ഥാപനങ്ങൾ 211 രൂപയിലും SOTP അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള കോർ ബുക്ക്) എന്ന പുതുക്കിയ ടാർഗെറ്റ് വിലയുള്ള സ്റ്റോക്കിൽ വാങ്ങൽ നിലനിർത്തുന്നു.

ബാങ്കിന്റെ അസറ്റ് ക്വാളിറ്റി പെർഫോമൻസ് പ്രതീക്ഷകളേക്കാൾ മികച്ചതാണ്. ഇത് സാമ്പത്തിക വർഷത്തിന്റെ 22-23 ഇയിൽ ക്രെഡിറ്റ് കോസ്റ്റ് നോർമലൈസേഷനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ബാങ്കിൻറെ സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത വായ്പാ പ്രൊഫൈൽ ശക്തമാണെന്ന് ആക്സിസ് സെക്യൂരിറ്റീസ് വിശ്വസിക്കുന്നു.

റീട്ടെയിൽ ബുക്ക് ട്രാക്ഷൻ 15% ആരോഗ്യകരമായി തുടരുന്നു, ഹോം ലോണുകൾ, എക്സ്പ്രസ് ക്രെഡിറ്റ് എന്നിവ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു, വരും പാദങ്ങളിൽ കൂടുതൽ മെച്ചപ്പെടാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. നിലവിൽ, ഭവനവായ്പകളിലും വാഹന വായ്പകളിലും ബാങ്കിന്റെ വിപണി വിഹിതം 20%-ത്തിലധികമാണ്. പൊതുമേഖലാ ബാങ്കുകൾക്കിടയിൽ, ആരോഗ്യകരമായ പിസിആർ, ശക്തമായ മൂലധനവൽക്കരണം, ശക്തമായ ബാധ്യതാ ഫ്രാഞ്ചൈസി, മെച്ചപ്പെട്ട ആസ്തി ഗുണനിലവാര വീക്ഷണം എന്നിവയുള്ള എസ്ബിഐ, ഇന്ത്യൻ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ക്രമാനുഗതമായ വളർച്ചയിലെ പ്രധാന പങ്കാളിയാണ്.

ആക്സിസ് സെക്യൂരിറ്റീസ് എസ്ബിഐ സ്റ്റോക്കിന് 720 രൂപ/ഷെയർ എന്ന പുതുക്കിയ ടാർഗെറ്റ് വിലയിൽ വാങ്ങാനുള്ള നിർദേശം തുടരുന്നു. (എസ്‌ഒ‌ടി‌പി അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള കോർ ബുക്ക് 1.3x FY24E-ലും സബ്‌സിഡിയറികൾ 211 രൂപയിലും).

ഇഎസ്ജിയും സുസ്ഥിരതയും

2030-ഓടെ കാർബൺ ന്യൂട്രൽ ആകാനും കാർബൺ ആഘാതം കുറയ്ക്കുന്നതിന് നിരവധി പദ്ധതികൾ നടപ്പിലാക്കാനും എസ്ബിഐ ലക്ഷ്യമിടുന്നു.

ഇത് സോളാർ പവർ പ്ലാന്റുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നില്ല, മരങ്ങൾ നട്ടുപിടിപ്പിക്കൽ, ജൈവകൃഷി, ക്യാമ്പസിൽ ഒറ്റത്തവണ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന പ്ലാസ്റ്റിക്കിന്റെ ഉപയോഗം നിരോധിക്കുക എന്നിവയാണ് ഈ ലക്ഷ്യത്തിലേക്കുള്ള ചില നടപടികൾ.

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ബാങ്കിന്റെ സമ്പർക്കം വർധിപ്പിക്കുന്നതിന് നയങ്ങൾ ആവിഷ്‌കരിച്ചിട്ടുണ്ട്, പുനരുപയോഗ ഊർജ മേഖലയിൽ വായ്പയെടുക്കുന്നവർക്ക് ബാങ്ക് വായ്പാ സൗകര്യങ്ങൾ എളുപ്പമുള്ള വ്യവസ്ഥകളിൽ നൽകുന്നുണ്ട്.

50 കോടി രൂപയിൽ കൂടുതലുള്ള വായ്പകളിൽ വിവിധ ESG പാരാമീറ്ററുകളിലെ പ്രകടനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് വായ്പയെടുക്കുന്നവർക്ക് സ്കോറുകൾ നൽകുന്നത്.