ലോക പൈതൃക ദിനം; അറിയാം വൈവിധ്യങ്ങള്‍ നിറച്ച് ഇന്ത്യ

ഇന്ന് ഏപ്രില്‍ 18, ലോക പൈതൃക ദിനം. ലോകത്തിലെ വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന ചരിത്ര കേന്ദ്രങ്ങളും അവയുടെ സാംസ്‌കാരിക പാരമ്പര്യവും ജനങ്ങളിലേക്കെത്തിക്കുകയാണ് ഇത്തരമൊരു ദിനത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം. പാരിസ് ആസ്ഥാനമായുള്ള ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ കൗണ്‍സില്‍ ഓണ്‍ മോണുമെന്റ്‌സ് ആന്‍ഡ് സൈറ്റ്‌സിന്റെ (ഐസിഒഎംഒഎസ്) നേതൃത്വത്തിലാണ് ലോക പൈതൃക ദിനം ആഘോഷിക്കുന്നത്. 1983 ലാണ് ആദ്യമായി ഈ ദിനം ആചരിക്കപ്പെടുന്നത്. നിലവില്‍ 168 രാജ്യങ്ങളിലെ 1199 കേന്ദ്രങ്ങളാണ് പട്ടികയിലുള്ളത്.

ഇന്ത്യയെ തേടിയെത്തിയ യുനെസ്‌കോ അംഗീകാരം

സാംസ്‌കാരിക കേന്ദ്രങ്ങളും പ്രകൃതി മനോഹര സ്ഥലങ്ങളുമാണ് പൈതൃക കേന്ദ്രങ്ങളില്‍ ഉള്‍പ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. യുനെസ്‌കോ പൈതൃക പട്ടികയില്‍ ഇന്ത്യയുടെ സ്ഥാനം ആറാമതാണ്. ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങള്‍ മുതല്‍ വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങള്‍ വരെ ഇന്ത്യയിലെ പൈതൃക കേന്ദ്രങ്ങളാണ്. 2023 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് 42 ലോക പൈതൃക കേന്ദ്രങ്ങളാണ് രാജ്യത്തുള്ളത്. ഇതില്‍ 34 എണ്ണം സാംസ്‌കാരിക കേന്ദ്രങ്ങളാണ്.

1983 ല്‍ ഉത്തര്‍ പ്രദേശിലെ ആഗ്രാ കോട്ടയാണ് രാജ്യത്ത് നിന്നും ആദ്യം തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട പൈതൃക കേന്ദ്രം. തുടര്‍ന്ന് അജന്ത ഗുഹകള്‍, എല്ലോറ ഗുഹകള്‍, താജ്മഹല്‍, മഹാബലിപുരത്തുള്ള ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങള്‍, കൊണാര്‍ക്കിലെ സൂര്യക്ഷേത്രം അങ്ങനെ ആദ്യകാലങ്ങളില്‍ യുനെസ്‌കോ പൈതൃക പട്ടികയില്‍ ഇടം നേടിയവയാണ്. തമിഴ്‌നാട്ടിലെ ചോള ക്ഷേത്രങ്ങളും പശ്ചിമ ഘട്ടവും സുന്ദര്‍ബനും കാസിരംഗ ദേശീയോദ്യാനവുമെല്ലാം ഇതില്‍ പെടും.

ഈ വര്‍ഷത്തെ ലോക പൈതൃക ദിനത്തിന്റെ തീം 'വൈവിധ്യങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തുകയും അനുഭവിക്കുകയും ചെയ്യുക' എന്നതാണ്. നമ്മുടെ ചരിത്രത്തിന്റെ സമ്പന്നതയിലേക്ക് വെളിച്ചം വീശുകയാണ് ഇതിലൂടെ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. വ്യത്യസ്ത സമൂഹങ്ങളുടെ തനതായ പൈതൃകം പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാനും അഭിനന്ദിക്കാനും ഇത് നമ്മെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നു. സുസ്ഥിര വിനോദ സഞ്ചാരം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക, പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ തിരിച്ചറിഞ്ഞ് പ്രവര്‍ത്തിക്കുക, ചരിത്ര പ്രാധാന്യത്തെ കുറിച്ച് ബോധനത്കരണം എന്നിവയാണ് ഐസിഒഎംഒഎസിന്റെ ലക്ഷ്യം.

ഇവയാണ് ഇന്ത്യയിലെ ചരിത്ര

1. ആഗ്ര കോട്ട:

- ആഗ്രയിലെ ചെങ്കോട്ട എന്നറിയപ്പെടുന്ന പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ മുഗള്‍ സ്മാരകമാണിത്. ജഹാംഗീര്‍ കൊട്ടാരവും ഷാജഹാന്‍ നിര്‍മ്മിച്ച ഖാസ് മഹലും ആഗ്ര കോട്ടയുടെ ഭാഗമാണ്.

2. അജന്ത ഗുഹകള്‍:

ഇവ പാറയില്‍ വെട്ടിയ ഗുഹകളാണ്. ആകെ 29 ഗുഹകളുണ്ട്.

3. നളന്ദയിലെ നളന്ദ മഹാവിഹാരത്തിന്റെ പുരാവസ്തു സൈറ്റ്:

- ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും പുരാതനമായ സര്‍വ്വകലാശാലയാണ് നളന്ദ. ബിസി മൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് മുതല്‍ സിഇ പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് വരെയുള്ള ഒരു സന്യാസ, സ്‌കോളാസ്റ്റിക് സ്ഥാപനത്തിന്റെ പുരാവസ്തു അവശിഷ്ടങ്ങള്‍ ഇവിടെയുണ്ട്.

4. സാഞ്ചിയിലെ ബുദ്ധ സ്മാരകങ്ങള്‍:

- ഏകശിലാ തൂണുകള്‍, കൊട്ടാരങ്ങള്‍, ക്ഷേത്രങ്ങള്‍, ആശ്രമങ്ങള്‍ എന്നിവ ഇതിന്റെ ഭാഗമാണ്. നിലവിലുള്ള ഏറ്റവും പഴയ ബുദ്ധ സങ്കേതമായി ഇത് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

5. ചമ്പാനര്‍-പാവഗഡ് ആര്‍ക്കിയോളജിക്കല്‍ പാര്‍ക്ക്:

- ഖനനം ചെയ്യപ്പെടാത്ത പുരാവസ്തു, ചരിത്രപരവും ജീവിക്കുന്നതുമായ സാംസ്‌കാരിക പൈതൃക സ്വത്തുക്കള്‍ ഇതിന്റെ ഭാഗമാണ്. എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിനും പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയില്‍ നിര്‍മ്മിച്ച കോട്ടകള്‍, കൊട്ടാരങ്ങള്‍, മതപരമായ കെട്ടിടങ്ങള്‍, പാര്‍പ്പിട പരിസരങ്ങള്‍, കാര്‍ഷിക ഘടനകള്‍, ജലസംഭരണികള്‍ എന്നിവ ഇവിടെ കാണാം.

6. ഛത്രപതി ശിവാജി ടെര്‍മിനസ്:

സിഎസ്ടിയുടെ മുന്‍ പേര് വിക്ടോറിയ ടെര്‍മിനസ് എന്നായിരുന്നു. ഇത് ഇന്ത്യയിലെ വിക്ടോറിയന്‍ ഗോഥിക് റിവൈവല്‍ ആര്‍ക്കിടെക്ചറിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.

7. ഗോവയിലെ പള്ളികളും കോണ്‍വെന്റുകളും: ഈ പള്ളികള്‍ ഏഷ്യയുടെ സുവിശേഷവല്‍ക്കരണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. പോര്‍ച്ചുഗീസ് കൊളോണിയല്‍ കാലഘട്ടത്തിലാണ് അവ നിര്‍മ്മിച്ചത്.

8. എലിഫന്റ ഗുഹകള്‍:

ഘരാപുരി ഗുഹകള്‍ എലഫന്റ ഗുഹകളുടെ പ്രാദേശിക നാമമാണ്. ഏഴ് ഗുഹകളുണ്ട്.

9. എല്ലോറ ഗുഹകള്‍:

ഉറച്ച പാറയില്‍ കൊത്തിയെടുത്ത 34 ആശ്രമങ്ങളും ക്ഷേത്രങ്ങളുമുണ്ട്.

10. ഫത്തേപൂര്‍ സിക്രി:

- മുഗള്‍ ചക്രവര്‍ത്തി അക്ബര്‍ ഇത് നിര്‍മ്മിച്ചു. ജമാ മസ്ജിദ് അതിന്റെ ഭാഗമാണ്.

11. വലിയ ചോള ക്ഷേത്രങ്ങള്‍:

- തഞ്ചാവൂരിലെ ബൃഹദീശ്വര ക്ഷേത്രം, ഗംഗൈകൊണ്ടചോളീശ്വരത്തിലെ ബൃഹദീശ്വര ക്ഷേത്രം, ദാരാസുരത്തിലെ ഐരാവതേശ്വര ക്ഷേത്രം തുടങ്ങിയ ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു.

12. ഹംപിയിലെ സ്മാരകങ്ങളുടെ കൂട്ടം:

- വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അവസാന തലസ്ഥാനമായിരുന്നു ഹംപി.

13. മഹാബലിപുരത്തെ സ്മാരകങ്ങളുടെ കൂട്ടം:

- രഥങ്ങള്‍, മണ്ഡപങ്ങള്‍, കൂറ്റന്‍ തുറസ്സായ സ്ഥലങ്ങള്‍ മുതലായവയ്ക്ക് ഈ സംഘം അറിയപ്പെടുന്നു.

14. പട്ടടക്കലിലെ സ്മാരകങ്ങളുടെ കൂട്ടം:

- സ്മാരകങ്ങള്‍ ചാലൂക്യ കലയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.

ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളും ജൈന സങ്കേതങ്ങളും ഇതിന്റെ ഭാഗമാണ്.

15. രാജസ്ഥാനിലെ കുന്നിന്‍ കോട്ടകള്‍:

- ചിറ്റോര്‍ഗഡ്, കുംഭല്‍ഗഡ്, സവായ് മധോപൂര്‍, ജലവാര്‍, ജയ്പൂര്‍, ജയ്സാല്‍മീര്‍ കോട്ടകള്‍ ഈ കുന്നിന്‍ കോട്ടകളുടെ ഭാഗമാണ്.

16. അഹമ്മദാബാദിലെ ചരിത്ര നഗരം:

- പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ സുല്‍ത്താന്‍ അഹമ്മദ് ഷായാണ് മതിലുകളുള്ള നഗരം സ്ഥാപിച്ചത്.  ഇത് വാസ്തുവിദ്യയിലെ ഹിന്ദു, ഇസ്ലാമിക, ജൈന സ്വാധീനങ്ങളുടെ സംയോജനം കാണിക്കുന്നു.

17. ഹുമയൂണിന്റെ ശവകുടീരം:

ഇത് 1570-ല്‍ നിര്‍മ്മിച്ചതാണ്. ഇന്ത്യന്‍ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ആദ്യത്തെ പൂന്തോട്ട ശവകുടീരമായി ഇത് നിലകൊള്ളുന്നു.

18. ജയ്പൂര്‍ സിറ്റി:

- സവായ് ജയ് സിംഗ്-II 1727ല്‍ നഗരം സ്ഥാപിച്ചു.  ആസൂത്രിത വാസ്തുവിദ്യയ്ക്കും ഊര്‍ജ്ജസ്വലമായ സംസ്‌കാരത്തിനും പേരുകേട്ടതാണ് ഇത്.

19. ഖജുരാഹോ ഗ്രൂപ്പ് ഓഫ് സ്മാരകങ്ങള്‍:

- ചന്ദേല രാജവംശം നിര്‍മ്മിച്ച ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ ഇതില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.  ഹിന്ദുമതവും ജൈനമതവും ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ സമര്‍പ്പിച്ചിരിക്കുന്ന രണ്ട് മതങ്ങളാണ്.

20. മഹാബോധി ക്ഷേത്ര സമുച്ചയം:

ബുദ്ധന്റെ ജീവിതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നാല് പുണ്യസ്ഥലങ്ങളില്‍ ഒന്നാണിത്. ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തില്‍ ബുദ്ധന്‍ ജ്ഞാനോദയം നേടിയ പ്രശസ്തമായ ബോധിവൃക്ഷം ഉള്‍പ്പെടുന്നു.

21. ഇന്ത്യയുടെ മൗണ്ടന്‍ റെയില്‍വേ:

 ഡാര്‍ജിലിംഗ് ഹിമാലയന്‍ റെയില്‍വേ, നീലഗിരി മൗണ്ടന്‍ റെയില്‍വേ, കല്‍ക്ക ഷിംല റെയില്‍വേ എന്നിവ ഈ സൈറ്റിന്റെ ഭാഗമാണ്.  ഈ റെയില്‍വേകള്‍ അവയുടെ മനോഹരമായ റൂട്ടുകള്‍ക്കും എഞ്ചിനീയറിംഗ് അത്ഭുതങ്ങള്‍ക്കും പേരുകേട്ടതാണ്.

22. കുത്തബ് മിനാറും അതിന്റെ സ്മാരകങ്ങളും:

പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ് കുത്തബ് മിനാര്‍ നിര്‍മ്മിച്ചത്. - ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ ഇഷ്ടിക മിനാരമാണിത്.

23. റാണി-കി-വാവ് (രാജ്ഞിയുടെ പടിക്കിണര്‍):

 സരസ്വതി നദിയുടെ തീരത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. 11ആം നൂറ്റാണ്ട് മുതല്‍ സങ്കീര്‍ണ്ണമായി നിര്‍മ്മിച്ച ഒരു പടിക്കിണറാണിത്.

24. ചെങ്കോട്ട സമുച്ചയം:

ഷാജഹാന്റെ തലസ്ഥാനമായ ഷാജഹാനാബാദിന്റെ കൊട്ടാരം കോട്ടയായാണ് ഇത് നിര്‍മ്മിച്ചത്.

- സലിംഗഡ് കോട്ട ഈ സമുച്ചയത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്.

25. ഭീംബെട്കയിലെ പാറ ഷെല്‍ട്ടറുകള്‍:

1957 -58 ല്‍ പുരാവസ്തു ഗവേഷകന്‍ ഡോ. വി.എസ്. വകങ്കര്‍ കണ്ടെത്തി.പുരാതന ശിലായുഗ കാലഘട്ടത്തിലെ ചരിത്രാതീത കാലത്തെ പാറകലകളും ഷെല്‍ട്ടറുകളും ഈ സൈറ്റ് പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുന്നു.

26. കൊണാര്‍ക്കിലെ സൂര്യക്ഷേത്രം: പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ നരസിംഹദേവ രാജാവാണ് ഇത് പണികഴിപ്പിച്ചത്. കലിംഗ വാസ്തുവിദ്യയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.

27. താജ്മഹല്‍:

28. ആധുനിക പ്രസ്ഥാനത്തിലെ മികച്ച സംഭാവനയായ ലെ കോര്‍ബ്യൂസിയറുടെ വാസ്തുവിദ്യാ പ്രവര്‍ത്തനം:

- മൂന്ന് ഭൂഖണ്ഡങ്ങളിലായി 17 സൈറ്റുകളുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ ചണ്ഡീഗഡിലെ കോംപ്ലക്‌സ് ഡു കാപ്പിറ്റോള്‍ ഇതിന്റെ ഭാഗമാണ്.

29. ജന്തര്‍ മന്തര്‍: - രജപുത്ര രാജാവായ സവായ് ജയ് സിംഗ് രണ്ടാമന്‍ ജ്യോതിശാസ്ത്ര നിരീക്ഷണാലയങ്ങള്‍ നിര്‍മ്മിച്ചു.

- ഈ നിരീക്ഷണാലയങ്ങള്‍ അവയുടെ വാസ്തുവിദ്യയ്ക്കും ജ്യോതിശാസ്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യത്തിനും പേരുകേട്ടതാണ്.

30. വിക്ടോറിയന്‍ ഗോതിക്, ആര്‍ട്ട് ഡെക്കോ എന്‍സെംബിള്‍സ് ഓഫ് മുംബൈ:

- ഈ മേളങ്ങള്‍ മുംബൈയിലെ 19, 20 നൂറ്റാണ്ടുകളിലെ വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലികളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.

31. ഗ്രേറ്റ് ഹിമാലയന്‍ നാഷണല്‍ പാര്‍ക്ക്-കണ്‍സര്‍വേഷന്‍ ഏരിയ:

- ഹിമാചല്‍ പ്രദേശില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഇത് ജൈവവൈവിധ്യത്തിനും പ്രകൃതിദൃശ്യങ്ങള്‍ക്കും പേരുകേട്ടതാണ്.  ഹിമപ്പുലി, പടിഞ്ഞാറന്‍ ട്രാഗോപാന്‍ തുടങ്ങിയ അപൂര്‍വവും വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്നതുമായ ജീവജാലങ്ങളുടെ ആവാസ കേന്ദ്രമാണിത്.

32. കാസിരംഗ ദേശീയോദ്യാനം: അസമില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഇത് ഇന്ത്യന്‍ കാണ്ടാമൃഗങ്ങളുടെ ജനസംഖ്യയ്ക്ക് പേരുകേട്ടതാണ്.  വേട്ടയാടല്‍, ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നാശം എന്നിവയില്‍ നിന്നുള്ള ഭീഷണികള്‍ കാരണം യുനെസ്‌കോയുടെ ലോക പൈതൃക സൈറ്റാണിത്.

33. കിയോലാഡിയോ ദേശീയോദ്യാനം: - മുമ്പ് ഭരത്പൂര്‍ പക്ഷി സങ്കേതം എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇത് ദേശാടന പക്ഷികളുടെ സങ്കേതമാണ്. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട പക്ഷികളുടെ പ്രജനന കേന്ദ്രങ്ങളില്‍ ഒന്നാണിത്.

34. മനസ് വന്യജീവി സങ്കേതം: അസമില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഇത് ജൈവവൈവിധ്യത്തിന് പേരുകേട്ടതാണ്. ഇതൊരു ടൈഗര്‍ റിസര്‍വും ബയോസ്ഫിയര്‍ റിസര്‍വുമാണ്.

35. നന്ദാദേവിയും പൂക്കളുടെ താഴ്വരയും ദേശീയോദ്യാനങ്ങള്‍: ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ രണ്ടാമത്തെ പര്‍വതമാണ് നന്ദാദേവി വെസ്റ്റ്. - വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന സസ്യജന്തുജാലങ്ങള്‍ക്ക് പേരുകേട്ടതാണ് പൂക്കളുടെ താഴ്വര.

36. സുന്ദര്‍ബന്‍സ് ദേശീയോദ്യാനം: ഗംഗ, ബ്രഹ്‌മപുത്ര, മേഘ്‌ന നദികള്‍ ചേര്‍ന്ന് രൂപംകൊണ്ട ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഡെല്‍റ്റയുടെ ഭാഗമാണിത്.  ബംഗാള്‍ കടുവയുടെയും വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന മറ്റ് ജീവജാലങ്ങളുടെയും ആവാസ കേന്ദ്രമാണിത്.

37. പശ്ചിമഘട്ടം:

ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാന എട്ട് ജൈവവൈവിധ്യ ഹോട്ട്സ്പോട്ടുകളില്‍ ഒന്നാണ് ഈ പര്‍വതനിരകള്‍. കേരളം , തമിഴ്‌നാട്, കര്‍ണാടക, ഗോവ മഹാരാഷ്ട്ര എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളിലായി വ്യാപിച്ച് കിടക്കുന്നു. സമ്പന്നമായ വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുണ്ട്, അവയില്‍ പല തദ്ദേശീയ ജീവികളും ഉള്‍പ്പെടുന്നു.

38. ഖാങ്ചെന്‍ഡ്സോംഗ ദേശീയ ഉദ്യാനം: ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ മൂന്നാമത്തെ കൊടുമുടിയാണ് ഖാന്‍ചെന്‍ഡ്സോംഗ. - വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ആവാസകേന്ദ്രമാണ് പാര്‍ക്ക്.

39. കാകതീയ രുദ്രേശ്വര (രാമപ്പ) ക്ഷേത്രം: 13 ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ നിര്‍മ്മിച്ച ഈ ക്ഷേത്രം മണല്‍ക്കല്ലില്‍ നിര്‍മ്മിച്ച ഒരു കാകതിയന്‍ അത്ഭുതമാണ്.സങ്കീര്‍ണ്ണമായ കൊത്തുപണികള്‍ക്കും വ്യതിരിക്തമായ വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലിക്കും പേരുകേട്ടതാണ്.

40. ധോലവീര: 1968ല്‍ പുരാവസ്തു ഗവേഷകനായ ജഗത് പതി ജോഷി കണ്ടെത്തിയ ധോലവീര, ഗുജറാത്തിലെ കച്ച് ജില്ലയിലെ ഒരു പുരാതന നഗരമാണ്.  പുരാതന സിന്ധു നദീതട സംസ്‌കാരത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ നഗരങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു ഇത്.

41. ശാന്തിനികേതന്‍: രവീന്ദ്രനാഥ ടാഗോര്‍ സ്ഥാപിച്ച ശാന്തിനികേതന്‍ പശ്ചിമ ബംഗാളിലെ ബിര്‍ഭും ജില്ലയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.  വിദ്യാഭ്യാസം, കല, സംസ്‌കാരം എന്നിവയ്ക്ക് ഊന്നല്‍ നല്‍കുന്നതിനാണ് ഇത് അറിയപ്പെടുന്നത്.

42. ഹൊയ്‌സാലമാരുടെ വിശുദ്ധ സംഘങ്ങള്‍:  ഈ ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ കര്‍ണാടകയിലെ ബേലൂര്‍, ഹലേബിഡു, സോമനാഥപുര എന്നിവിടങ്ങളിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.  സങ്കീര്‍ണ്ണമായ കൊത്തുപണികള്‍ക്കും വാസ്തുവിദ്യാ മഹത്വത്തിനും പേരുകേട്ടതാണ്.